Các yêu cầu cơ bản của ISO 45001

Bài viết này giúp quý vị hình dung cơ bản các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 45001, không mang tính tính chất tư vấn xây dựng, vì quá trình xây dựng đòi hỏi phải phù hợp thực tế điều kiện của từng tổ chức.

Về phạm vi áp dụng của chứng nhận ISO 45001

Điều này quy định các yêu cầu cho hệ thống quản lý và các kết quả dự kiến. Tiêu chuẩn chứng nhận ISO 45001 không chỉ hướng đến việc cung cấp một khuôn khổ cho hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp mà còn phòng ngừa rõ ràng các chấn thương và bệnh tật liên quan đến công việc, cung cấp nơi làm việc an toàn. Điều này khác biệt so với tiêu chuẩn OHSAS 18001 vì OHSAS 18001 chỉ hướng tới việc hỗ trợ và thúc đẩy các chuẩn thực hành an toàn và sức khỏe nghề nghiệp.

Về bối cảnh của tổ chức

Kể từ tháng 9/2015, thuật ngữ bối cảnh của tổ chức đã được nhắc đến trong tiêu chuẩn ISO 9001 và nay cả ISO 45001:2018 đều có.

Tổ chức phải xác định được bối cảnh nhất quán với định hướng chiến lược của doanh nghiệp, đặt vấn đề quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp vào chức năng sản xuất, kinh doanh của tổ chức. Đặc biệt, tổ chức phải xác định các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng đạt được các kết quả dự kiến của hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp. Các yếu tố nội bộ có thể là việc tái cấu trúc, hoạt động mua lại hoặc sản phẩm mới cũng như các yếu tố bên ngoài có thể là sự bất ổn về kinh tế, chính trị và xã hội như cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2020 hoặc dịch bệnh Covid-19 vừa qua là một minh họa dễ thấy nhất. Tổ chức cũng cần phải xác định nhu cầu của “các bên quan tâm” như khách hàng, cơ quan quản lý, … về hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp.

Về khả năng lãnh đạo và sự tham gia của người lao động

Nội dung này là yếu tố then chốt của hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp. Ban lãnh đạo trong tổ chức áp dụng ISO 45001 có trách nhiệm giải trình về việc phòng ngừa chấn thương và bệnh tật liên quan đến công việc, cung cấp nơi làm việc an toàn và lành mạnh. Nghĩa là yêu cầu ban lãnh đạo tổ chức phải tham gia vào việc phát triển, dẫn dắt và thúc đẩy một văn hóa để hỗ trợ hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp.

Ban lãnh đạo cần đảm bảo thiết lập một quá trình để người lao động được tham gia và tham vấn, bao gồm việc thành lập một ban hoặc tổ hoặc nhóm đảm bảo an toàn và sức khỏe. Ban lãnh đạo có trách nhiệm thiết lập, thực hiện và duy trì chính sách an toàn và sức khỏe, được phổ biến, thấu hiểu đến mọi cấp độ trong tổ chức.

Về hoạch định tổ chức

Để kết hợp chính sách và mục tiêu của hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp, rủi ro và cơ hội đã được chia các yếu tố bao gồm:

– Đánh giá rủi ro an toàn và sức khỏe nghề nghiệp và rủi ro khác đối với hệ thống quản lý;

– Rủi ro an toàn và sức khỏe nghề nghiệp là nguy cơ “thông thường” x mức độ nghiêm trọng

Các rủi ro và cơ hội cần phải được xác định trước khi có các thay đổi đã được hoạch định. Bên cạnh đó, việc nhận biết các mối nguy phải bắt đầu từ giai đoạn thiết kế cũng như vòng đời thường xuyên của nơi làm việc, cơ sở vật chất, thiết bị, quá trình,

 Về nguồn lực hỗ trợ

Tổ chức cần phải xác định và cung cấp các nguồn lực cần thiết để thiết lập, thực hiện và cải tiến thường xuyên hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp. Các nguồn lực có thể là tài chính, nguồn nhân lực hoặc cơ sở hạ tầng, … Đây là yếu tố quan trọng có thể đạt được chính sách và mục tiêu an toàn sức khỏe nghề nghiệp có đạt được như hoạch định hay không.

Về vận hành hệ thống

Xét về khía cạnh tổng thể, tiêu chuẩn ISO 45001 có phần cải tiến lớn so với tiêu chuẩn OSHAS 18001 trước đây, cụ thể là tổ chức cần hoạch định cách thực hiện thay đổi để không dẫn đến các mối nguy mới hay gia tăng rủi ro an toàn và sức khỏe nghề nghiệp, đồng thời nhận biết cơ hội cũng như rủi ro có thể xảy ra chính sự thay đổi dự kiến gây ra hoặc mang lại.

Về đánh giá kết quả hoạt động

Cũng như các tiêu chuẩn hệ thống quản lý khác kể từ năm 2015 nói chung và hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp ISO 45001 nói riêng, đều vận hành theo chu trình PDCA và không ở trạng thái tĩnh, mà không ngừng cải tiến trên cơ sở đánh giá kết quả hoạt động của của các quá trình cũng như hệ thống.